„Gloria Victis, niech mały znicz ich chwały płonie w nas”

17 września odbyły się uroczystości z okazji 80. rocznicy napaści sowieckiej na Polskę orgaznizowane przez mławski oddział Związku Sybiraków we współpracy z Miastem Mława i Samorządem Powiatu Mławskiego.

Uroczystości rozpoczęła Msza Święta w Kościele pw. Św. Trójcy pod przewodnictwem Księdza Proboszcza Sławomira Krasińskiego. Stamtąd przemaszerowano na Cmentarz Parafialny, gdzie przed symbolicznym pomnikiem Golgoty Wschodu odbyła się część oficjalna.

Wśród zaproszonych gości znaleźli się sybiracy i ich rodziny, a także parlamentarzyści, duchowni, przedstawiciele władz samorządowych i służb mundurowych, poczty sztandarowe mławskich szkół, harcerze, mieszkańcy Mławy oraz Kompania Honorowa Wojska Polskiego pod dowództwem por. Jacka Jaworskiego, którą wystawił Garnizon Przasnysz i Wojskowa Orkiestra pod dowództwem kpt. Krzysztofa Żeleśkiewicza, którą wystawił Garnizon Toruń. W imieniu Prezesa mławskiego oddziału Związku Sybiraków – Stefana Dzikowskiego wszystkich zebranych powitał jego syn Grzegorz.

- Na Syberię bądź do Kazachstanu trafiła ludność przymusowo przesiedlona z ziem polskich  w toku operacji deportacyjnych przeprowadzonych w lutym i czerwcu 1940 oraz w maju i czerwcu 1941 roku. Nocą do domu Polaków pukało NKWD, dając kilkanaście minut na spakowanie. Zabierali wszystkich i kazali wsiadać na furgonetkę, potem do wagonu, zazwyczaj bydlęcego i pociąg mknął na daleki rosyjski wschód. Tam wielu umarło już w pociągu a ci, co przeżyli ginęli później w łagrach. Niewielu ocalało…  Zesłano ponad milion Polaków, skąd około 800 tysięcy już nie powróciło. Ponad 20 tysięcy polskich oficerów rozstrzelano z rozkazu Stalina a ich ciała zepchnięto do masowych grobów w Katyniu, Miednoje, Charkowie i Bykowni - przypomniał bolesną historię Polski Grzegorz Dzikowski.

Następnie zaproszeni goście mogli wygłosić przemówienia. W imieniu Prezesa Rady Ministrów Mateusza Morawieckiego list odczytał Senator RP Jan Maria Jackowski. Okolicznościowy list skierował także Szef Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych Jan Józef Kasprzyk, który odczytał Grzegorz Dzikowski.

- Droga młodzieży, niech Pan Sybirak, Nasz Mławianin będzie dla Was przykładem męstwa, odwagi i takiej pięknej walki o Polskę. Niech dla Was dobro, prawda zawsze będzie wzorem do naśladowania – zwracała się do młodzieży Pani Poseł Anna Cicholska. 

- Była mowa o tym, że powinniśmy pamiętać, powinniśmy dbać o pamięć tych wszystkich, którzy zostali pomordowani w szczególności na Wschodzie. Tak się składa, że niestety niewiele wiemy na ten temat. Ostatnie badania, które były przeprowadzone kilka lat temu mówią, że tylko około 20% społeczeństwa wie o tym, co się wydarzyło 17 września. Myślę, że w Mławie tak nie jest – mówił Jerzy Rakowski - Starosta Mławski.

Po przemówieniach okolicznościowych nastąpiło złożenie kwiatów przed symbolicznym pomnikiem Golgoty Wschodu, odczytanie apelu poległych i salwa honorowa.

Dalsza część uroczystości odbyła się w sali kina Miejskiego Domu Kultury, gdzie rozbrzmiały słowa Marszu Sybiraków w wykonaniu uczniów Zespołu Szkół Nr 4 pod przewodnictwem Pawła Stawińskiego.  Stefan Dzikowski - Prezes mławskiego oddziału Związku Sybiraków poprosił zebranych gości o wpisywanie się do wyłożonej Kroniki Sybiraków.

Zarząd Związku Sybiraków odznaczył honorowym krzyżem osiemnaście osób zasłużonych dla Sybiraków. To wyróżnienie otrzymał między innymi Jerzy Rakowski - Starosta Mławski i Jan Łukasik -Przewodniczący Rady Powiatu Mławskiego.

Na zakończenie uroczystości młodzież z „Ekonomika” przedstawiła wzruszającą słowno-muzyczną akademię.

Pamięć o polskich bohaterach jest niezwykle istotna. Na naszych oczach odchodzą ostatni świadkowie historii. Na młodym pokoleniu spoczywa obowiązek podtrzymywania tej pamięci. Julien Bryan - autor poruszających kronik filmowych, świadek walki Warszawy i Polski z dwoma wrogami, powiedział: „Gdyby Spartanie odżyli, to przed wami, Polacy, pochyliliby czoła”. Dlatego cieszy fakt, że sala mławskiego kina po brzegi wypełniona była młodzieżą szkolną.

Dziękujemy organizatorom za przygotowanie tak pięknej uroczystości.

• autor: Martyna Zbyrowska, data: 2019-09-18