Kalendarz

Wtorek 21 Czerwca 2022

Imieniny

Imieniny: Alojzego, Alicji, Marty

Licznik odwiedzin

Jesteś: 22802532 osobą na tej stronie

BIP

BIP

Wyszukiwarka

Menu główne

Sonda

Nawigacja

Jesteś w: STRONA GŁÓWNA

Treść strony

  • Getto warszawskie
    • autor: Źródło Muzeum II Wojny Światowej

19 kwietnia 1943 – Wybuchło powstanie w getcie warszawskim.

Powstanie w getcie warszawskim było zbrojnym wystąpieniem żydowskich podziemnych formacji zbrojnych na terenie warszawskiego getta w okresie od 19 kwietnia do 16 maja 1943. Powstanie było pierwszą akcją zbrojną o dużej skali podjętą przez polskie organizacje podziemne przeciwko Niemcom, jak również pierwszym miejskim powstaniem w okupowanej przez Rzeszę Europie.

Bezpośrednią przyczyną powstania była decyzja o likwidacji getta warszawskiego podjęta w ramach realizowanego przez hitlerowców planu zagłady europejskich Żydów.Wiosną 1943 roku, władze niemieckie przystąpiły do całkowitej likwidacji getta w Warszawie. Na taką sytuację były przygotowane liczące ponad 500 osób oddziały Żydowskiej Organizacji Bojowej oraz Żydowskiego Związku Wojskowego. Siły te dowodzone przez Mordechaja Anielewicza oraz Pawła (Aszera) Frenkla, były nierównomiernie wyszkolone i uzbrojone, a ich działania miały się opierać o sieć kryjówek i prowizorycznych schronów zbudowanych na terenie getta. 
Oddziały  niemieckie, dowodzone przez dowódcę policji i SS w dystrykcie warszawskim  płk. Ferdinanda von Sammern-Frankenegga, które wzięły udział w walkach w getcie składały się z żołnierzy SS, Wehrmachtu, funkcjonariuszy policji oraz członków formacji pomocniczych. W godzinach porannych 19 kwietnia 1943 roku, getto warszawskie zostało otoczone, a na jego obszar wkroczyły oddziały niemieckie. Siły te natrafiły na opór powstańców żydowskich i zostały zmuszone do wycofania się. W związku z brakiem oczekiwanego powodzenia, dowództwo nad oddziałami niemieckimi przejął gen. SS i policji Jurgen Stroop. 
Tego samego dnia próbę wsparcia powstańców podjęły warszawskie struktury Armii Krajowej. Oddział pod dowództwem kpt. Józefa Pszennego ps. Chwacki przeprowadził nieudaną próbę wysadzenia fragmentu muru getta przy ul. Bonifraterskiej. W kolejnych dniach AK oraz inne organizacje przeprowadziły kilka innych różnego typu akcji skierowanych przeciwko siłom niemieckim zgromadzonym wokół getta. 

W kolejnych dniach kwietnia, walki mające miejsce w getcie składały się z szeregu starć prowadzonych pomiędzy powstańcami broniącymi się w wybranych punktach getta lub przemieszczającymi się między schronami i kryjówkami, a niemieckimi grupami szturmowymi. Oddziały niemieckie dodatkowo codzienne przeczesywały teren getta poszukując kryjówek, w których ukryci byli Żydzi. Odnalezione osoby rozstrzeliwano lub transportowane do obozów. Cześć powstańców, taka jak  grupa  członków ŻOB  otoczona w schronie na ul. Miłej 18, popełniła samobójstwo, nie chcąc poddać się Niemcom. 

Walki w getcie zostały oficjalnie zakończone 16 maja 1943 roku, kiedy to Niemcy wysadzili budynek synagogi na ul. Tłomackie. W rzeczywistości poszukiwanie Żydów ukrywających się w ruinach getta trwało jeszcze kilka miesięcy.  W wyniku powstania w getcie zginęło i zostało zamordowanych 12 000 Żydów, a większość z 60 000 osób znajdujących się w tym czasie w getcie została wywieziona do obozu koncentracyjnego na Majdanku  lub obozów pracy w Poniatowej, Trawnikach i Budzyniu. Trudna do oszacowania grupa Żydów wydostała się z getta w czasie trwania walk i szukała schronienia na aryjskiej stronie.
Powstanie w getcie było jednym z  pierwszych po zakończeniu Kampanii Polskiej w 1939 roku, masowych wystąpieniem przeciwko okupacji niemieckiej. Powstańcy biorący udział w walkach w getcie,  mimo, że nie mieli realnej możliwości odniesienia sukcesu w tej walce, stali się symbolem oporu ludności żydowskiej wobec działań władz niemieckich. Większość z nich zginęła, jedynie kilku grupom udało się uciec z getta i znaleźć schronienie na aryjskiej stronie. Cześć z nich wzięła później udział w powstaniu warszawskim. 

  • autor: Źródło Muzeum II Wojny Światowej, data: 2021-04-19

wsteczwstecz

Banery

Wypełnij wniosek
Rejestracja w Wydziale Komunikacji
platforma epuap
POMOC PRAWNA
Kampania promująca honorowe krwiodawstwo
Mapa powiatu mławskiego
pies
programy UE
Europejski Fundusz Rolny
- ankieta zadowolenia klienta

Dane kontaktowe

Starostwo Powiatowe w Mławie
ul. Reymonta 6, 06-500 Mława
tel. (23) 654 34 09