18 stycznia - Niebieski Poniedziałek

„Blue Monday” – tym terminem, określany jest trzeci poniedziałek stycznia. Twórcą teorii dotyczącej „niebieskiego poniedziałku” jest brytyjski psycholog – Cliff Arnal. To właśnie on, w 2005 roku na zlecenie biura podróży miał obliczyć, który dzień w roku będzie najlepszy dla rezerwacji wycieczki.

Autor pomysłu uważał, że z powodu:

• złej pogody;
• krótkiego dnia, i niewielkiego nasłonecznienia;
• deficytu finansowego spowodowanego świątecznymi wydatkami;
• oraz niskiej motywacji;
• frustracji spowodowanej niedotrzymaniem postanowień noworocznych;
• w trzeci poniedziałek roku mamy najgorsze samopoczucie.

W 2018 roku, Cliff Arnal zaangażował się w kampanię ocieplającą wizerunek „smutnego poniedziałku”, podkreślającą, że początek nowego roku daje nowe możliwości do działania. Co ciekawe – zrobił to wraz z kolejnym biurem podróży i liniami lotniczymi. Niestety nieskutecznie. Każdego roku można znaleźć w sieci informacje o „najsmutniejszym dniu w roku”.

A jaka jest prawda? To zależy od nas! Jeśli pod wpływem siły sugestii wmówimy sobie, że w danym dniu będziemy czuli się najgorzej w całym roku, to prawdopodobnie tak właśnie będzie. Niezależnie od tego, czy będzie to trzeci poniedziałek roku, czy dowolny inny dzień.

Zjawisko „Blue Monday” może zadziałać jak samospełniająca się przepowiednia. I nie ma nic wspólnego z depresją, która jest ciężką chorobą psychiczną, a nie chwilowym obniżeniem nastroju, spowodowanym przez czynniki zewnętrzne. Postrzeganie depresji poprzez pryzmat „najbardziej depresyjnego poniedziałku” bagatelizuje poważną chorobę.

Depresja, tak jak każda inna choroba, nie wybiera dnia ani miesiąca, kiedy zaatakuje. Może dotknąć każdego, niezależnie od płci, wieku, doświadczenia czy statusu społecznego. Choć jest częściej diagnozowana u kobiet, to wcale nie znaczy, że u mężczyzn występuje rzadziej. Liczbamężczyzn zgłaszających się po pomoc jest mniejsza – stąd może wynikać dysproporcja w diagnostyce.

O tym jak ważne jest wczesne rozpoznanie symptomów choroby, świadczy duża ilość samobójstw popełnianych podczas trwania epizodu depresyjnego. Samobójstwo skutecznie popełnia zdecydowanie więcej mężczyzn niż kobiet.

Jeśli zastawiasz się czy Twoje gorsze samopoczucie, zmęczenie, rozdrażnienie, trudności w koncentracji są wynikiem przemęczenia czy może już objawami depresji – zweryfikuj je z poniższymi kryteriami diagnostycznymi.

DEPRESJA

Aby zdiagnozować depresję, jej objawy muszą się utrzymywać co najmniej 2 tygodnie (choć może to być okres krótszy, wówczas, gdy mają bardzo duże nasilenie i narastają szybko) i obejmować:
• przynajmniej dwa z trzech kryteriów podstawowych:

1. obniżony nastrój
2. utratę zainteresowań i zdolności do cieszenia się
3. zmniejszenie energii, które prowadzi do wzmożonego zmęczenia męczliwości i spadku aktywności

przynajmniej dwa z trzech kryteriów dodatkowych:

1. osłabienie koncentracji i uwagi
2. niską samoocenę i małą wiarę w siebie
3. poczucie winy i małej wartości (nawet w epizodach o łagodnym nasileniu)
4. pesymistyczne, czarne widzenie przyszłości
5. myśli i czyny samobójcze
6. zaburzenia snu
7. zmniejszony apetyt.

Jeśli rozpoznajesz u siebie wymienione kryteria, to znaczy, że najwyższy czas na wizytę u psychiatry, w celu weryfikacji własnej diagnozy. Leczenie depresji przebiega zazwyczaj dwutorowo, poprzez połączenie działania leków przeciwdepresyjnych oraz oddziaływań psychoterapeutycznych. Istnieje wiele leków, które skutecznie pomagają wyjść z choroby. Dobór odpowiedniego lub kombinacji kilku leków, leży zawsze w gestii psychiatry. Lekarz może również zasugerować jaki rodzaj psychoterapii będzie najodpowiedniejszy dla pacjenta – lecz ostateczny wybór należy do niego. Istnieje kilka podejść terapeutycznych, zgodnie z którymi można leczyć depresję, wśród których najpopularniejsze są: podejście psychodynamiczne, poznawcze, behawioralne oraz poznawczo-behawioralne.

W sytuacjach kryzysowych i na co dzień, warto pamiętać o zdrowej diecie, dbaniu o kondycję fizyczną, odpowiednią ilość odpoczynku a także, w razie potrzeby, suplementacji witamin i minerałów. Jeśli to nie wystarczy – zapraszamy na wizytę do psychologa lub psychiatry, by wspólnie poradzić sobie z problemami!

• autor: Źródło harmonia.luxmed.pl/mgr Nina Urbańczyk psycholog psychoterapeuta