26 listopada - Dzień Ciasta

Corocznie 26 listopada obchodzony jest Dzień Ciasta. Pierwsze obchody tego wyjątkowego dnia odnotowano w USA, gdzie święto to jest znane jako Cake Day lub Nationale Cake Day. Chociaż obecnie nie wiadomo, kiedy powstał Cake Day, jedno jest pewne, to dzień, w którym świętuje się uwielbiany deser, nie tylko w Stanach Zjednoczonych, ale na całym świecie.

Wiemy natomiast całkiem sporo o historii ciasta. Pierwsze placki z ziaren zbóż wypiekano już w epoce neolitu(ponad 5 tyś lat temu). Pierwsze piece ceramiczne powstały w epoce brązu. Zwykle ciasta kojarzą się nam ze słodkościami. Najstarsze ślady miodu znaleziono w Grecji w starożytnym grobowcu, którego wiek szacuje się na 4700 - 5500 lat. Możan porzyjąć, że już wtedy dodawano miód do pieczonych placków. Cukier natomiast dotarł do nas z Azji, konkretnie z Indii, gdzie trzcinę cukrową uprawiano już 1000 lat p.n.e. W Europie handel cukrem rozpoczął się w XI wieku - cukier pochodził z Arabii i był bardzo drogim produktem. Także w XI wieku w Salerno Arabowie założyli pierwsza znaną w Europie szkołę cukierniczą. Około XIII wieku zaczęto wytwarzać pierniki - głównie dzięki odkrytym (przywiezionym) przez Marco Polo przyprawom takim jak pieprz, cynamon, imbir i goździki.

W XIV wieku zaczęto uzyskiwać jasne gatunki mąki i to zaowocowało powstaniem współczesnych biszkoptów. W 1504 do Europy sprowadzono wanilię, a w 1550 r. ziarna kakao (wg niepotwierdzonych zapisów było to 7 lipca i dlatego w tym dniu obchodzi się na świecie Światowy Dzień Czekolady. Pierwsze ciasto ptysiowe (parzone) wyprodukowano we Francji w 1540 r. W historii cukiernictwa jest także polski akcent - w 1740 polski król Stanisław Leszczyński, będący wówczas na wygnaniu we Francji uznał, że babka drożdżowa była zbyt sucha i polał ją po prostu rumem - podobno do dziś "Baba" Leszczyńskiego jest hitem najstarszej cukierni Paryża, szczególnie podczas obchodów Tłustego Wtorku we Francji.

W XVIII wieku drożdże zyskały na popularności i to one były używane do wypieków pulchnych ciast. Proszek do pieczenia wynaleziono dopiero w połowie XIX wieku - za wynalazcę uznaje się Amerykanina Ebena Nortona Horsforda, choć w Europie bardziej znany był proszek do pieczenia sprzedawany przez niemieckiego aptekarza Augusta Oetkera. Wprowadzenie proszku do pieczenia było rewolucyjne w minimalizowaniu czasu i pracy wymaganej do zrobienia wypieków chlebowych. Doprowadziło to do powstania nowych rodzajów ciast, ciastek, herbatników i innych wypieków. W XIX wieku opracowano też margarynę - historia opisuje, że cesarz Francji Napoleon III zaoferował nagrodę każdemu, kto mógłby stworzyć satysfakcjonującą alternatywę dla masła, odpowiednią dla sił zbrojnych i niższych klas. Dokonał tego francuski chemik Hippolyte Mège-Mouriès wynalazł substancję, którą nazywał oleomargaryną, którą skrócono do nazwy handlowej margaryna.

Współczesne ciasta obejmują szeroką gamę produktów. Cukiernictwo stało się z jednej strony sztuką robienia słodyczy, a z drugiej strony pieczeniem mniej lub bardziej tradycyjnych ciast. Ciekawa jest etymologia słowa ciasto - wg słownika etymologicznego języka polskiego ciasto to urzeczownikowniona forma przymiotnika pochodzącego do czasownika "tiskati" - pierwotnie oznaczało "zagniecione, ugniecione".